Bartolomeo Serra, cantore di amore, odio e ingiustizia
Tissi, centro limitrofo a Sassari ed in un territorio favorevole all'agricoltura e alla coltivazione della vite, vanta un'antica tradizione poetica in limba sarda nella variante logudorese presente in Anglona e Meilogu. Vi dedicò particolare attenzione anche il Canonigu Giovanni Spano nell'antologia sulle canzoni popolari (1870), rappresentò significativamente il paese con le opere di Pietro Cherchi, Antonio Delogu, Giovanni de sa Rughe, Giommaria Tanchis, Giuseppe Zicconi Tanchis; in un'altra raccolta poetica datata anno 1902, titolata Poesie dialettali tissesi e curata da Andrea Mulas, figurano i componimenti di Antonio Maria Mulas, Proto Becciu e Antonio Maria Scanu. L'autore tissese che ha lasciato un segno e riferimento poetico per la collettività locale è stato certamente Bartolomeo Serra (Tissi 21 febbraio 1865 – 11 luglio 1899), autore del rinomato poemetto “Sa Cantone 'e Flora”; versi particolarissimi di una storia di amore e di odio per una giovane donna, che si diffonderà nell'isola e affascinerà i sardi con la pubblicazione (editore Gallizzi di Sassari, con il titolo “S'amore cambiadu in odiu – cumpostu dae Bartolomeo Serra – pro usu e costumu de sa giuventude”) della prima edizione del 1893. Sa cantone 'e Flora è tuttora nella memoria popolare attraverso diversi noti modi di dire e ditzos, attinti dai versi del componimento.
Il poeta, tissese di nascita, è figlio di un tiesino e di una cheremulese. Tissi ha da sempre onorato la memoria del compaesano, prematuramente scomparso a soli 34 anni, ma già consacrato alla fama dalle sue opere. L'arte del poeta locale è stata celebrata con incontri commemorativi e la pubblicazioni delle opere e calendari a lui dedicati; un concorso poetico e il patrocinio dell'Amministrazione Comunale per la messa in scena teatrale, a cura de La Botte e il Cilindro e con la riscrittura di Stefano Flore, delle vicende biografiche e poetiche del Serra. La vita del poeta fu breve e sfortunata e il suo sofferto umano è appunto ben rappresentato dal poemetto per Flora, dove si evidenziano i sentimenti da innamorato non corrisposto, e nella toccante composizione Tres meses de presone in cui canta, con poesia vera di grande denuncia e testimonianza, l'ingiusta privazione della libertà con la drammatica esperienza del carcere. Era stato ingiustamente accusato di omicidio e successivamente scagionato da ogni responsabilità. I due temi dei componimenti, amore e carcere, ammaliarono i suoi contemporanei e ne decretarono un successo nell'area settentrionale dell'isola, grazie ai diversi cantonarzos che diffondevano di paese in paese le pubblicazioni poetiche.
ODIU A FLORA
Pro canto iu duro
In su mundu, e fina chi sepoltu
Sò vide ti giuro
Tesesses pessighida fin a mostu
Daghi morta t'agatto
Più istragge de ia ti fatto.
1.
Reposu mancu in lettu
Tes'aer cant'in mundu istamus bios,
De dispresiu oggettu
As’a esser pro custos ogios mios
Pro ca notte a die
Sempre malu passare dò a tie.
2.
Un'ora de recreu
In vida non tes'haer dae mè,
Pro c'a s'impicciu meu
Est inventare disgustos pro tè,
No happ'ater'in mente
Si no daredi penas frequente.
3.
Sa mia opinione
Pensat solu a ti dare ogn'angustia,
In tribulassione
Vives cant'in su mundu duras bia.
Proca senza ferizza
Ti trapasso su coro cun sa frizza.
4.
Si frizza ammanizzata
Giutti'n manu pro tè ogni mamentu.
Pront'è avvelenada
Pro ti fagher proare ogni turmentu
Si camperas chent'annos
Vivend'eo istas sempre in sos affannos.
5.
Vives sempre affliggida,
Finzas ch’appas sas dies terminadas
Da gh'agabbas sa vida
Ti cres sas penas chi sian calmadas
Sas de ida rattiras
Pius forte ndagattas da chi ispiras.
6.
Cand'estinta ti para (s)
Chi zedis de su mundu sos amplesso (s)
E deposta in sa bara
Anzis prosigo s'odiu non zesso
Ma, comente rivale
Ti disturbo su sonnu sepolcrale.
7.
Cuddu sonnu amorosu
Chi'n cudda terra sacra istat fidele
Pro atter est reposu
Però pro tè istrazziu est crudele
Ca mancu su piue
Tenet reposu inue abbitas tue.
8.
Unu fattu notoriu
C'est su matess'egusto intende zitto
A settimu Gregoriu
In cust'orrenda istragge foste imìtto
Cand'Enricu hat turbadu
Su sonnu battor'annos sutterradu.
9.
Bides ch'est rigorosu
S'oltraggiu fattu a Enricu quastu
Pro ghi s'atternu gosu
L'hana turbadu e l'han fattu sagrastu
Su tou, est più seriu
Istrazziu novellu e vittuperiu.
10.
E cando immentigada
Dormis, in cudda terra chi pro tè
Sa rughe piantada,
A dispettu de Deus unu pè
Inie hat a intrare,
Cun velenu s'oltraggiu a operare.
11.
Cand'a notte chischende,
Cumparit invisibile una puppa
Sò eo chi lattrende
Benzo, comente lattrada una luppa
Isdignadu e attrozze
Cun d'un'ira acutissima e ferozze.
12.
Cando oscura est s’aera
Chi ogni stella coperta est de nue
Che ferocce Pantera
Mi presento in sa tumba ue ses tue
Cun velenu e appazziu
E tando dò prinzippiu a s'istrazziu.
13.
Cun custas ungias mias
Sa terra iscavo e nde fattu unu fossu,
O cun cales allegrias
Bramosu infundo pro incontrare ossu
Pro mi lu ruzzigare
S'odiu antigu a ndelu sazziare.
14.
Cand'etantu chimentu
Bramosu de ifundare fossu fatto
E chi lompa a s'intentu
Chi cudda turpe linna in fund'agatto
L’aberzo perra perra,
Chi s'ischeletru tou infame serra.
15.
Cuddu pudicu entre
Cun custas manos fora ndelu imbolo
Ass'ora in cussu mentre
S'odiu de vinditta lu consolo
Senza tenner paura
Isgioghende de ogni ossu s'annatura.
16.
Daghi s'ora funesta,
Passat, ch'istraccu sò e su tribagliu
Tind'ispiccu sa testa
De issa minde fattu unu bersagliu
Ma su restu in cuddas
Lu lasso chi lu rozzighet casch'ae.
17.
Daghi sa testa ippico
E mi che la rettiro, caminende
Innastu mi l'apicco
In campagna in dun'alvure pendente
Chi su colpu enzat giustu
Su tribagliu chi fatto est tottu custu.
18.
Est su tribagliu meu
Tando m'imparo e tirare a su olu
Non fatto atter'impreu
Che bersagliare contr'a issa solu
A ballas la cumbatto
Finzas ch'affischinidasa la fatto.
19.
Dagh'est fatta a bisera
Nd’accoglio ogni minore fischinida
E nde fatto istrallera
Finzas chi Deus mi brivat sa vida,
Da poi chi sò mostu
Benit cummegus s'odiu sepostu.
20.
Dagh'enit su mamentu
De ghi Deus de me s'ada a servire,
Lu dasso in testamentu
Affaccu tou de mi sepellire
Ca bada un'atter'ora
De t'aggravare penas pius ancora.
21.
Turmentos crudelissimos
B'at ancora pro te a malaitta
Ripensa a sos novissimos
Cuss'est un'atter'ora de venditta
Su die de su giudisciu
Ch’in cudda valle semus tottu ammisciu.
22.
Cando dae sos Chelos
Han'abessire cuddas sette trumbas
Cun cuddos sette anghelos
Perì sa terra isvegliende sas tumbas
Pro nos dare signale
Andare a su giudisciu universale.
23.
Segnoras, poverittas,
Damas, contes, maschesis, e reinas,
Dognunu resuscitat
E s'annanghen sos ossos e caminan
Ma tue istrazziada
Restas inatta totta e isconcada.
24.
E domandas a mie
Ch'affaccu tou app'a esser sepostu
Ch'ignottu sò a tie
Nara: Sa conca mia has bidu o mostu?
E pro penas ti naro
Domandas sos amados pius caro (s)
25.
Cuddos ch'istimaisti
Chi lis'has dadu gustos e recreu
Cand'in su mundu fisti
Chi los amasti pro dispettu meu
Chi tottu anima e coro
Podian bene narrer fit s'insoro.
26.
Chi so deo non crese
Ca non t'ammentas nò de casci osta
E naras: chie sese?
Chi tant'agra mi torras sa risposta?
Pro t'esser domandende
Su ghi mi mancat m'istas insultende.
27.
M'ammento de su passadu
E de t'offendere tenes su merittu
So su primmu istimadu
Cudd'innozzente in s'amore e traittu
Chi m'hat fattu ingullire
Mossos ch'ancora so a digilire
28.
De ogni galidade
Mi ch'as fattu tragare mossos mannos
Sa giovanile edade
Mi l'has fatta passare cun ingannos
Chi su mezus fiore
Passad'appo e sos annos cun rancore.
29.
Cun rancore e velenu
Mi l'has fatta passare s'agiania
Cantu frittu e serenu
Lesi, e cantas nottes de iddia
Sos mios fint turmentos
E attere nd'aiat sos cuntentos.
30.
Tando cun piedade
M'has annarrer cu debile coraggiu
Nessi pro caridade
Ti prego faghe calma e tant'oltraggiu
Sò eo s'inculpada
Chi sempre senza conca so istada.
31.
Cun faeddos redossos
Como t'accusas chi tenes sas culpas
Tando chisca sos ossos
Achie s’est gosadu e sas pulpas
Cantu chisca a mie
Chisca sos ch'as servidu caschi die.
32.
Sos chi tenisti in domo
Sos cales amaisti sempre fissos
Cussus chiscalos como
Chissa sa conca chi la tenzan issos
Chi po nde fagher gloria
Forsi si l'happan tenta pro memoria.
33.
Tando disisperada,
Sentimentosa e fora da e tinu
Ti faghes sa girada
De andare ti pones in caminu
Disisperada e mastratta
T'avvias a sa valle de Isofatta.
34.
Da gh'andas a inie
Chi t'iden affliggida e isconcada
Tott'osservende a tie
Riende s'hana a fagher sa girada
Finzas a Deus su risu
Nd'had a benner bidende d'improvvisu.
35.
Da ghi zessat pro tè
Sos ischerzos, su risu su beffare,
Chi su divinu re
Hat a dare cominzu a cundennare
Po ti fagher cumparrer
Issu custos faeddos hat a narrer.
36.
Chi siat cumparida
Faghide sa ghi ch'est in cuddu postu
Cudda chi nde a bida
Nd'hat happidu e conca e ne a mostu
Sa ghi no hat connottu
Manch'in bida su bene de iss'etottu.
37.
E da ghi a sa presenzia
De Deus has'aesser presentada
Inastu sa sentenzia
Ti legget, e isclamat ses dannada
Ca s'amore has traittu
Tocca a u’est Sattana Malaittu.
38.
Da ghi ses dispicciada
E chi t’ido perdende su coraggiu
Mi fatto s'accostada
Ness'a ti dare su bonu viaggiu
A ispintas ti giutto
Fattendedi signales via... a Plutto.
39.
E da ghi in sas cavernas
Ses chi lontana has d'ogni istragge mia
Chi sas penas eternas
Tes haer de continu in cumpagnia
Deo happ'a fagher mediu
De bi enner cun ira e cun attediu.
40.
Bastat s’in chelu essera
In su gosu pius pro non patire
Deo fatt'a manera
Dae su chelu de mindi essire
Pro t'ider'in su fogu
E penas a ti dare in cussu logu.
Tres meses de presone
S'ARRESTU
Tott'iscultade sa disgrascia mia
De i s'ora chi s'este prinzipiada.
Send'una nott'allegra e s'isfunada
E a su solit'in sa cumpagnia
E si comente affacc'a s'allegria
B'hat sempre una disgrascia amanizzada
Send'allegru e in altu arresgionende
Nd'intrat s'arma 'e su Rè, rendendi nende.
1.
Ma che candunu raju m'hat faladu
Manc'anarrer proite istesi bonu,
Coment'e cando falat unu tronu
M'hat intr'e ucca sa limba truncadu,
Fattende forza d'haer faeddadu
Ma però tottu cantu fit in donu;
Lompen tand'e mi lean'a su brazzu
Coment'e cando leanun' un'istrazzu.
2.
Unu de custos, gallones giughiat,
Cussu mi nesit: arrestadu sese.
Tott'ind'una sa terra dae pese
Assora mi pariat chi fuiat,
Senz'atteru chircare si conviat
E mi ponen'in, mesu tottos trese
E faghimus a Ossi sa tuccada
Ue ch'istesi sa notte passada.
3.
S'atteru die appenas mi pesesi,
Si m'est unu de custos presentadu;
Luegamente l'happo preguntadu,
Projet fi' arrestadu nesi,
Da i su cale sa rispost'happesi:
Ses prò un'omicidiu imputadu,
E si cres sia falza sa mesura
Osserva su mandatu de cattura.
4.
Mi ch'at fichid'unu giau in su coro
E nesi, cominzend'a bi pensare:
Creia de mi soler'istimare
Ma tottu su chi lughet no est oro,
Siat fata sa voluntà di'nsoro
De cussos chi mi cheren coronare,
No lu podia immaginare mai
Ma, già chi gai cheren, siat gai.
5.
Poi ndi esit una sentinella
Neride: ponemi fattu caminende
Po mi giugher a Tattari ispettende
Fora b'aiat una tumbarella,
Ma' in vida mi fit parfida bella
Sa campagna che tandu viaggende:
E a Deus preghende a mi salvare
E de mi poder lìberu torrare.
6.
Preghend'a Deu ch'esserat istadu
In su sonnu comente calchi orta
Ch'istraccazzadu e cun sa mente morta
Hi sonnies drommend'arrestadu,
E da po' a m'indesser ischidadu.
E a esser cun sa person'insorta
Ma custa orta non fit visione
Chi mi che giughen ligad'a presone.
7.
In sa giann'arrumbadas a su muru
Chimb'o ses giovaneddas s'agattesin,
Tottu paris bidem'isclamesin:
Ite lastim'e giovanu, s'iscuru!
Su las intender gai a mie puru
Su cor'intro sa cascia m'allizesin;
Già giughia mortu da i fora
Per'as'intrada pius mort'ancora.
S'ISTRADA A SA PRESONE
8.
A s'intrada' tremesi 'e 'assustu
Si mest'in dossu su samben'ispartu,
Mi enit addanant un'omin'artu
Fissendimi e nalzendi già est custu:
Grascias a Deu fia 'e conca giustu
Per'assora restadu so guastu,
Faghet de zinnu a soler avvanzare
E dat s'ordin'a intr'a m'inch'intrare.
9.
Si mi sunu sas palas astriadas
Dagh'app'intesi nend'avanti, tocca;
Miro sos muros chi parian rocca
Cun custas giannas bene pizazadas,
La poi fìt a bider sas ferradas
E matulos de giaes zocca zocca,
Cun totta custa zente posta in mottu
Impressada, currendi e chi' a trottu.
10.
In su centru faghimos sa firmada
Deo rest'e sind'andat sa guida,
Fatt'appena de ojos s'infelzida
E osservo cu dare una mirada.
Un'ispezi' e zente atediada
De pag'amor'e e de mal'incristida
Imbolendem' ojadas frequentes
Tottu parian cun su veì'in dentes.
11.
Ndi enit unu nende: mi t’imbaras
Inoghe, e non ti movas da igue.
Benit s'attceru: ite ti naras tue?
Po' un'atteru nende: ite ti naras?
No giughet bucca, nè limba, nè laras?
Fizzu de chi ses? e de in ue?
Ma gai nessi vinti una osta
Chi parin fattendemil'apposta.
12.
Da gh'an bidu chi mudu so restadu
M'afferrarana fattendimi signales.
Dimonios parian' infernales
Luego m'hana a su Capu mustradu,
Un'omin'altu, pallidu, airadu,
Cun duos ojos che duos pugnales;
E dende a da isegus unu passu
Tra me nalzende custest Satanassu.
13.
S'ogiada chi nalzende m'hat istesu
M'hai astriadu dai conca a pese.
Ite ti naras e de ue sese?
Nesi: Bertulu Serra e so Tissesu;
Da oe custu numen'est suspesu
Mi nesit: e ti naras chentu e trese;
S'omine ch'in presone presentat
Dai omine a numeru diventat.
14.
Tando m'afferrana e m'han cumpidadu
Ca gh'ha nbido su fattu in nett'in nettu
A bider si giughia calc'oggettu,
E chi m'hat bene a fundu isgiaminadu,
Faghet de manu e i s'ordin'hat dadu
Chi postu mi ch'aeren'in segretu,
Duos isbirros che fini presente
Mi giran che sedattu prontamente.
15.
Unu s'afferrat cun sa manu astrinta
Cha narrer chi m'ait postu ispinas,
Unu mi narat a caminas?
S'atteru m'iscudiat un'ispinta,
M'abberin'una gianna a friscu tinta
Un'allogian sas animas mischinas,
Nend': ecco s'istanza pro tè
E mi la serran resente su pè.
INTRO S’ISTANZIA
16.
Coment'è un'istatua ficchidu
Appenas postu pè mi so frimmadu.
E dagh'appo sa tumba isgiaminadu
Nalzesi: cun suspiros affligidu,
Ah! miser'e a cantu sò ennidu
A su logu pius disonoradu
E chìe mai in su mundu est ch'hat bidu;
Sa tumba chi enit seppellidu.
17.
Eo' so intro e l’appo ida
E l'happ'a sinnu sanu abaidada,
Sende iu mi l'hanna preparada
Mi la dev'abbrezzare ed est finida;
Ah! prite Deus m'has dadu una vida!
Inoghe po nde l'aer agabada,
In custu logu irgonzoso e bruttu
De una vid'accò tottu su fruttu.
18.
M'abbundaian custos pensamentos
Comente abbunda s'aba da una ena
Sa notte non drommesi manc'appena
Si nò dende suspiros e lamentos,
Nende dai, sos primos fundamentos
Nende fit totta s'istanzia piena,
No sin d'hat bidu. e ne s'ind'ida mai
Uno diluviu de suspirus gai.
19.
Totta sa notte finz'a fagher die
Pensende in milli cosas so istadu.
Cant'appo idu in vida e m'hat costadu
Tottu passadu in mente m'est inie,
Miro sa lughe e pariat a mie
Ch'haiat tinta funebre leadu;
Pro morer chi fit eo in sa tristura
Creia chi fit totta sa natura.
20.
Su manzanu mi passan sa pagnotta
Dai po' una trudda 'e minestra,
La leo e che l'iscudo a sa finestra
Po ca fit brou brou e pagu cotta,
In d'un'istante est'isparida totta
Su die mandigadu happ'a sa lestra
Pero narrer su gustu l'ischi Deu
Chi fia mesu fora de su mesu.
21.
Dai po leo assazzare su pane
Tottu si m'est'a dentes attacadu.
Lu seg'a cantos e l'appo ettadu
Unu biccul'inogh'un'incuddane.
Chi eo b'haiat coraggiu e cane
Famidu, chi nd'haerant mandigadu
In corpos tottu s'abba la giughiat
Ch'ancora cummassare si podiat.
22.
Benit unu su seru e mi porragat,
Nalzendim'ite has postu in su balcone?
S'in bidda tua fisti birricone
Inoghe non brulat nè si giogat;
Lueg'unu pabilu si nde ogat
Chi mi poniat in punizione,
Creia chi fit pro m'impaurire
E mi faghei de manu a lu sighire.
23.
Li ponzo fattu finz'a sa rotunda,
Totta s'iscena a su capu hat contadu,
Mi che falat in dun'iscalinadu
Erett'a un'istanzia profunda;
Senz'intender peruna baraunda
Chimbe dies inie so istadu,
A pan'e abba e senza chistione
Po m'imparare s'educazione.
IN PUNIZIONE
24.
Frades chaizis biu cussa tana
Cudda ch'issos la giamana po zella,
Fitt'in beranu una istasgione bella'
Ma in sos muros bei fìt sa lana,
Eo creia de b'haer fontana
Sa irdura pariat pampinella,
Poi cun cust'ispezia de odore,
Fiagu de inserru e de murgore.
25.
Mi sezzo a iscultare attentamente
Non s'intindiat unu cristianu,
Ne in s'ora chi fiat, ne lontanu
S'intendiat istridulu de zente,
In summa no ischia unu niente
Ne si fìt sero e ne si fit manzanu,
Tando ettesi una oghe manna e trista
Cust'est comente chi niente esista.
26.
Cuss'est comente chi mai esistera
Pro me sunu finidos sos apentos,
Non pius cudda muida 'e sos bentos
Non pius respirare cudd'aera,
Sos odores pius de primavera
Chi rendene sos giovane cuntentos,
Non pius currer in su campu amenu
Pius aera libera e serenu.
27.
Non pius cuddu cantigu 'e puzzone
Chi formaia 'una melodia,
Non pius serenadas in balcone
Non pius cudda amada cumpagnia,
Non pius ponner versos ne cantone,
E non pius cantare in poesia.
De tottu cantu esistit so esclusu
In somma pius vida non piusu.
28.
E in d'ite lu tia impiegare
S'apera como mesu milione?!
Tappezzare sos muros de presone
Pro esser bellos a mi sglòriare,
Non solu mi solian allegrare,
Ma mi poniat disperassione,
Ca no b'hat milione chi cunsistit
Sa libertad'est sa mezzus ch'esistit.
29.
Send'e tantu reflettere istraccadu
In mes'e tanta disperazione,
Da su tempus de punissione
Fattende bravu l'appu terminadu,
De bell'a non mi ch'ana torradu
Ai cudda prim'abitassione;
Ma cale c'a s'intrada l'agattesi
Pius trista 'e cando la lassesi.
30.
Poi su esser postu cun ingannu
Chi fit cussa sa disperazione,
S'haera tent'un altifassione
Mi fit istadu sollev'in s'affannu
Ma invcece ogni die mi fit'annu
Pensendeb'in sa desolassione,
Sas dies passaian' e cun pena
Comente carru funebre a s'alena.
31.
Insomma cumpensare sol'e bia
Chi che fia intr'e una sepoltura.
Chie no hat proadu it'est tristura
No ischit ite siat allegria,
Chie no hat proadu tribulia
Mai restat cuntentu in sa dulzura;
E tia cherrer nisciune persone
Chi l'ischerat che deo it'est presone.
PREGADORIA
32.
Candu leggia su regolamentu
Mi moriat su coro intro sa cascia,
Cernente si mi ruet sa disgrascia
Trint'annos a istar'in patimentu
Dademi ais sola salvamenti!
Nostra Signora mia de sa Grascia,
Chi cussas dies miseras non- bida
Prim'in tottu truncademi sa vida.
33.
Sett'annos sempre in segregazione
Cellulare continua inserradu
Non solu enit su coru attristadu
De un'omine ch'at usu e resgione,
Però finzas su coru 'e su leone
Ch'est animale e benit allizadu,
E hat a faghet un'omine attivu
Sett'annos biu e de sa lughe brivu.
34.
Pensendebi unu die so restadu
Privu de sensos e quasi mortu
Mi ru' in terra e mi ch'acciappo portu
A pes de una rughe imbenugiadu
A ue cando fia isconsaladu
Recurria a mi dare un cunfortu
E cun sas manos giuntas sol'e bia
Iscultade comente pregaia.
35.
Subra de custas manos tottas duas
Cristos betta sas grascias piedosas,
Già lisco chi sas mias sunu rosas,
A paragone a sas piagas tuas,
Tue Cristos m'asistas e non fuas
In custas oras tantu bisonzosas,
Già lisco tue puru ch'as patidu
Però resuscitare ti ses bidu.
36.
Tue Cristos assistimi e bi sias
In breve a fagher benner cussa die
Comente mamma tua a bid'a tie
Resuscitadu in tantas allegrias
Gai chidan'a mie sorres mias
Chi su pius chi istimu' est'a mie,
Faghe ch'idan torrare a dom'insoro
Su chi braman'e tenen'in su coro.
37.
Tue Cristos assistimi e mi giughe
A mi salvare dae sos ingannos,
A tie nesis a sos trinta tres annos
T'an lassada a ti ponner'in rughe;
De' a sos vintiotto in sos affannos
So traitt'e so brivu ‘e sa lughe,
Dai sos viles calunniadores
Ch'atteru no isparghen che dolores.
38.
Si pro fortuna custa gianna giampo
E chi salvu ch’esso de cust'abissu
Comente ses rughe crozifissu
Tott'appo tenner in pettus cantu campo,
Si dae sa presone mi l'iscampo,
Tott'happ'a fagher cant'happo promissu,
Sos gustos abbandono de pianta
E happ'a fagher una vida santa.
39.
E tue Deus trinu soberanu
Si mi salvas e nd'has cumpassione
Chi mi che ido fora de presone
Vivende in libertade allegr'e sanu
T'happ’a narrere a ser'e manzanu
Sa chi recit’inogh'orassione;
E cantu campo ti rezzo sovente
Cun sa cuscensia pur'e dignamente.
40.
Torra de bell'e nou preg'a tie
Nostra Segnor'e sa Grasci' affannadu,
Si da inoghe mi ch'ido salvadu
E chi la faghes custa grascia'a mie,
Unu Santu rosari'ogni die
Dai me lu des aer recitadu.
E dogn'ann'a sa fest'est sa prumissa
Benzo cun sa candel'e pro sa missa.
41.
Animas santas de su purgatoriu
Si tenzo da ‘ois su riscattu,
Happ'a dar'una missa su d'infattu,
In 'assufragiu ostr'e aggiutorgiu
In sas missas ch'intend'a s'ofertoriu
Recitendebos Requias so gratu
E finza cando sò ezz'e mannu
Bos fattu narrer'una miss'ogn'annu.
42.
E tue Sant'Antoni chi presente
T'happo continu in cor'inserradu
Coment'a babbu tou nd'has salvadu
Da i sa furca chi fit'innozente
Gai salvet'a mie ca comente
A babbu tou m'han trama filadu,
Faghe chi su patir'inoghe cessa
Chi salvu san'e allegru chi ‘essa.
43.
E tue Santu Bertul'istimadu
Chi ogni die ti solo pregare,
Non bi pones man'a mi salvare
Non bides cantu so isconsoladu,
Sos lamentos de un'isfortunadu,
Non ti lu solet su coro toccare,
Faghe chi a sa fest'in allegria
In Ossi bi partecipe bi sa sia.
44.
Tue Santu Giann'it'has discutu
Non bi la pones'o sa manu destra?...
Cudda ch'in su Giordan'ha post'in testa
A Cristos pro lu battizzare giustu,
Cun sa bandela bi enz'a sa festa
Ma faghe ch'a su die vintinoe
Fora che sia da ue so oe.
45.
Santu Zuseppe cun Nostra Senora
Santa Nastasi' e santa Ittoria
Santos tottu chi sezis'in sa gloria
Happo pregad'e bollu preg'ancora,
Si da inoghe 'mi che ido fora
Ch'ottenz'e libertad'e sa vittoria
Bos happ'a tenner'in devozione
Inalzendebos sempre orassione.
SA RUNDINE
46.
Una die in su mezus refflittire
Coment'istat un'omin'in presone,
E giudighend'ogni riflessione
M'ido sa lungh'unu pagh'imbrunire.
Alzo sos ojos e bido fuire
Una rondine dae su balcone
Apenas chi 'e s'est abizada
Prest'hat fatt'e sas alas s'ispigiada.
47.
Mi nde pes'e cun s'oiu happo sighidu
Po ischir'a a u'andaiat solu
A una rundat'hat leadu su olu
Ch'a ogios mi eniat happo idu
E isclames'idendeb'unu nidu
Ah!! finza unu puzzone hat su consolu
Ch'andat e bolat e girat de nou
E sempre torrat a su nidu sou.
48.
Dognun'unu andat si solet ispassare
Per'a mi'e sos gustos m'han brivadu
In mesu a battor muros inserradu
Senza poder andare ne torrare,
Non b'at a chie mi paragonare
So peus de ogni isfortunadu,
Ma che ch'esserat mandada
Ecc'a nou sa rundini torrada.
49.
Rundinella li nesi unu mamentu
Frimmadi e faghemi unu piaghere,
Si non ses tue chie tando atere
Hat'a intender su meu lamentu?!!
Da noi ti che olas. ho! turmentu
Che m'abbandonas che chi mort'essere:
Solu pro sos lamentos t'assuconas
Finza tue puzzone m'abbandonas.
50.
Però non si fit solu de appartare
Ne hat fattu a su nidu unu ritiru,
Solu olende s'hat fattu unu giru
Ecche nou ch'est solida torrare,
Chi pariat disposta de iscultare
Ogn' affannu, ogni dolu, ogni suspiru
Tandu nesi cun boghe lentamente;
Rundine frimmu non timas niente.
51.
Frimmadi rundinedd'a m'iscultare
Prestu non ti che oles a sa runda,
O times chi 'e lagrimas t'infunda
Sas alas chi pius pottas bolare?!
O forsi chi 'e penas ti nde cunda
De cuddas chi mi solen'aggravare?!
Frimmadi rundinedda, ist'isfalada
Ch'est a giugher a Tissi un'imbasciada.
52.
Frimmadi chi lis das tantos addios
Tant'impressida rundine non sias
S’andas a Tissi attrassa sas vias,
Saluda meda sos cumpagnos mios,
E ue bides lagrimas a rios
Fnmmadi inie chi sun sorres mias;
Ch'ambas sun pianghende a pil'isortu
Però presente non b'hana su mortu.
53.
Narabilis si lagrimas l'abbundan
Calmen'e si las solan'arribare,
A da ghi semus a oios a pare
Ch'in tottos tres formamus duas undas,
Chi sos sididos sa ucca s'inundan
Una orta pro si nde saziare,
Faghemi rundinedda 'e curreu
Già ti l'hat a recumpensare Deu.
54.
Rundinedda si fagher mi lo pode, (s)
S'andas a continente solitaria,
Si comente continu andas in aria
Chissà olende ch'inie che rode, (s)
In Ischinanu b'app'unu nepode
Mi chi guardia est finanziaria,
Pro un'eternu li das un addiu
Narabilus chi bi lu at su tiu.
55.
Narabil'a nos bider a sue die
De s'orrendu giudisciu universale;
Ma prite ti che olas forsi male
Ti faghet su mirare tristu a mie?!
Ed! si podia ponner fatt'a tie
A bi lis narrer deo puntuale,
Ma si ti c'andas bae in ora bona.
Dagh’in su mezzus narrer mi abbandona.