Benvenuto nel Sito dell`Associazione Culturale  Messaggero Sardo

Poesie in Sardo

Su mundhu de sa poesia de Cristoforo Puddu – Lampadas 2017

- Il poeta-patriarca di Orotelli festeggia i 106 anni

 - Tziu Gasparru Mele – patriarca di Orotelli e storico collaboratore delle pagine poetiche del Messaggero Sardo – ha raggiunto il traguardo dei 106 anni. Ha festeggiato il 29 aprile, attorniato da familiari e amici, con la naturale passione di continuare a coltivare versi e “faghere poesia”. Sostenuto da una brillante memoria ha ripercorso e narrato le molteplici vicende della vita, segnata da una intensa attività lavorativa come contadino e da capocantiere per un’impresa edile che realizzava acquedotti e strade nel centro Sardegna. Immancabili  e suggestivi i ricordi di lavoro e di guerra nell’Africa Orientale.

I discorsi di tziu Gasparru hanno comunque frequenti riferimenti all’universo poetico sardo e ai suoi valori ideali e culturali, che dovrebbero alimentare la società e l’umanità tutta con significati di giustizia, di comprensione e dialogo; chiari riferimenti alla filosofia di vita che percorre – con valenza di insegnamento etico e morale – anche la sua opera poetica “Sa vida de Juanne Battista Selenu – Romanzu in ottadas”. L’opera consta di 363 strofe ed è stata completata e pubblicata alla soglia dei 90 anni.

I centenari ed ultracentenari, forgiati in dignità e naturalezza dalla vita e dalle memorie, sono i preziosi testimoni della nostra storia e cultura identitaria. E talvolta, come nel caso di tziu Gasparru, è anche un importante testimonial della Sardegna da quando il fotografo tedesco Karsten Thormaehlen lo ha inserito, con ritratto e scheda biografica, nel volume “Aging Gracefully” (Invecchiare con grazia). L’opera pubblicata negli USA, a San Francisco dalla casa editrice Chronicle Books LLc, raccoglie le immagini a colori di 52 rappresentativi centenari di tutto il mondo; tra i sardi immortalati, oltre tziu Gasparru, figurano il sacerdote-missionario don Giovanni Carta di Illorai, tziu Antonino Porcu di Borore e thzia Tonia Niola di Silanus. A curare la prefazione del libro è l’ultracentenario Edward J. Palkot.

Tziu Gasparru, con vitale lucidità, garantisce memoria storica per la sua comunità ed interpreta con saggezza un valore aggiunto inestimabile per accompagnare la crescita delle nuove generazioni.

A seguire i primi versi dell’esordio poetico estemporaneo del giovanissimo Gasparru, in occasione delle onoranze del santo patrono di Orotelli, tra le “barraccas” di quasi un secolo fa. Le diverse composizioni a “taulinu”, proposte alla lettura, ben documentano il significativo valore del poeta nel rappresentare l’esperienza militare di un semplice soldato dell’Italia coloniale. Di pregio e profondità sentimentale la lirica A s’ammorada (sesta lira), datata 30 luglio 1938.

 

 

 

Salude Oroteddi, bona zente,

de istintu zenerosa e ospitale.

Permittimi ch'in versos ti presente

custu saludu meu augurale!

 

No isco si so dignu veramente

de ti appagare in modu zeniale.

Custa er sa prima orta in poesìa

chi m'intendes cantare idda mia!

 

 

 

A Babbu meu

 

Su faeddare tou calmu e serenu

sun sentenzias d'omine eloquente.

Ses poveru, ma pro sa povera zente,

juches a dare su coro pienu.

 

Cundividis su male anzenu.

A su prossimu daes coro e mente.

Ses umile ma riccu e potente,

ca ses onestu, sinzeru e amenu.

 

Tue daes esempios virtuosos.

Amante ses de operas bonas,

ca tenes in donu pache e amore.

 

Disprezzas malos e presuntuosos,

ammonis sas ingratas personas.

De sos afflittos ses consoladore!

 

 

A una libertina

 

In sos giuncos e benales

curres dae mata in mata,

ses una femina adatta,

de gustos geniales.

 

Vulana, mezus pro te,

reguladilu su frenu!

Ja l'ischis ch'in locu anzenu

onzunu bi ponet pè.

S'onore, abberu, crè,

lu frundis a sos brutales.

No pensas chi sos males,

ti ponen in olvìdu?

Derisero t'hana idu

in sos juncos e benales.

 

Fuidi a bidda anzena,

si ti podes cucuzare,

ca enint a ti zirare

cussos gustos in pena.

Ses una Madalena

de amore sodisfatta.

Ma chin tottu ses baratta

pro di leare consolu.

Che puzone a bolu,

curres dae mata in mata.

 

Cussos gustos chi di leas

sun ferifas immortales.

In pantanos infernales

ti suddisfas e recreas.

Lassa sas malas bideas,

o libertina e ingrata.

De comente ti ses fatta

t'has a dare sa notizia.

 

Pronta a facher amicizia

ses una femina adatta.

 

No lu podes negare

su fattu es craru e tundu,

e como est su secundu

chi deves isbagantare.

Bae a ti chircare

locos ospitales

chi dian a sos natales

amor'e misericordia.

Ca er gai sa cuncordia

de sos gustos geniales.

Oroteddi 1929

 

 

 

In biazu pro s'  A.O.

 

Cantu curres superba e maestosa,

 affrontande o nave s'ir 'e su mare.

Jeo isto incantadu a cuntemplare,

sos saddios de s'unda impettuosa!

 

Sa figura de mama lastimosa

mi torrat a mente e pro irmenticare

chirco in poesia de isfogare

contr'a su Negus s'ira rabbiosa.

 

Improvisande  versos de oltraggiu,

contr'a su Negus. In tanta tristura,

cuss'isfocu mi serbit de coraggiu.

.

E atteros chi ant donu de natura,

pro nos divertire in su viaggiu.

pintadu l'hana in caricatura! 

   

(Nave Cesare Battisti , in navigazione per l'A.O.- Martu 1935)

 

 

 

Ahi! Canta delusione

 

Appena isbarcadu in Somalia

chin su coro e sa ment'in cuntierra,

penso a domo e penso a s'Italia,

 

cà ingoi attidu m'han a facher gherra.

Penso chi ischiavu so jeo puru,

chei sos ischiavos de custa terra.

 

Inoche bi cheret coro forte e duru.

A biver in custu locu oprimente

su dolore si fachet pius maduru.

 

Su sole brusiat che focu ardente,

sa sabbia est semper in movimentu,

trubbada dae su 'entu prepotente.

 

Custu locu mi fachet ispaventu,

privu de funtanas, rios e trainos,

e de fruttura e de atter'alimentu.

 

 No b'hat istradas, no b'hat caminos,

ne domos fattas de preda o carchina.

Aridos e siccos sunt peri sos terrinos.

 

In cada passu chi ponzo b'hat ispina,

puliche penetrante, chinnich'e preucu.

S'abba chi la dàna che meichina!

 

De musca, muschittu, custu locu

est infettu. Sa tintula rabbiosa

chi punghet che punta de vocu.

 

Ahi! Canta delusione dolorosa.

Canta tristura, iscunfortu e pena:

a bider cust'iscena piedosa.

 

Si una rasicada di faches appena

e no la curas deretta prontamente,

in pac'ora di attaccat sa cancrena.

 

Lu ido, lu cumprendo dae sa zente

de su locu, prena de rugas e piacas,

chin sa carre marzida e pudente.

 

Inoche sas isperanzas sun pacas,

de nde essire dae custos malannos.

Nde perdes brios, forzas e ragas.

 

Creschen puru e aumentas sos affannos;

 sos ordines rigorosos chi d'imponene,

di fachen sos males pius mannos!

 

Sos mazores dae artu disponene

e sunu belvas umanas chena coro,

chi sa vida nostra a repentalliu ponene.

 

Iscriende custas cosas m'addoloro,

ca non potho iscriere a sa secura,

chena ruere in sas fritzas insoro.

 

Sa posta in partenza colat in censura

e si iscrio in malu so addittadu

cun disprezzu e punidu a pena dura.

 

Onzi vaeddu cheret meditadu.

Deves iscriere cuntentu, esultante,

pro esser bravu e bonu sordadu

 

e serbire s'Italia videl'e costante.

Né deves offender sos nieddos,

ne de sas feminas esser amante.

 

Uffitziales e runzosos sergenteddos,

pro ben'issoro, di naran a cad'ora

istupidos e presumidos faeddos.

 

Oh! Coro meu ispera e implora

chi dae sos perfidos e locu veu,

mi sarbet Deus e Nostra Sennora:

 

Chi nde torre su corzu a locu meu!

 

Chisimaio, Aprile 1935

 

 

A tie mama amada

 

A tie mama amada, chi custu es su fruttu

de su fruttu chi tue has allattadu,

chi has assistidu, has educadu

e pro esser pius nobile l'has giuttu

 

verdadera in tott'ue ad alta fronte.

Chi miret su mundu, isplendidu e perfettu

fizu tou, distintu e predilettu

comente un'istella in s'orizzonte.

 

De su mundu mi has tottu insegnadu,

a connoscher su malu e su 'onu.

De virtude mi has dadu onzi donu,

de sa vida mi has tottu imparadu.

 

E deo mama mia tottu a tie

dedico cun s'ardore pius ardente

sa nobilesa  chi tue frequente

has dadu, dedicadu e giuttu a mie.

 

Oe chi so lontanu, pius in coro

appo sa tua presenzia maestosa,

nobile, serena, placida e virtuosa

e cantu pius ti penso, pius t'adoro.

 

E tue chi in su jannile ti piantas,

isettande su postinu si  littèra

bi hat pro te; de cuddu chi has ispèra

 chi ti rendet de sa vida oras santas.

 

Allegra, allegra, istadi ebbìa.

Non ti ponzas oriòlu , ne timore

 Chi pro lenire su tou dolore,

in limba sarda t'iscrio, mama mia!

 

 Chisimaio,  lampadas 1935

 

 

Pasca  1936

 

Pasca, t'isettaìa

a mi dare cunfortu!

Cà Cristos est risortu.

De torrar'in bida jeo puru creìa.

 

Haìa tanta brama,

in mes'a s'affannu,

a poi de un annu,

esser a fianc'a Babbu e Mama.

 

Ancora so inoche,

cunsumindemi che chera.

Su briu, sa chimera

happo perdidu, chin sentimentu e boche!

 

E oje pro festizare

sa Pasca, mancu male,

pro ranzu ispeziale,

han cottu  risu chin abba 'e mare!

 

Sos ammentos passados

de custa die santa!

Oe, pro annanta,

sos affannos  sun aggravados.

 

Amargura e afflizione

de sa mia zoventude,

intaccadu  sa salude

e fiaccadu han sa persone.

 

O musa, tue serena,

consolami s'affannu,

ca onzi die pius mannu

su male, rosicand'est sa carena!

 

Paret chi s'Uttorzu

pro me est a rodèu!

Ti supplico, beneittu Deu:

fache, chi a domo nde torre su corzu.

 

O Pasca, t'isettaìa

arriada de cunfortu;

chi jeo puru resortu

essère dae sos affannos; abbèru lu creìa!

 

Finas tue o Pasca, has affundadu

in s'animu tristu, su crau crudele.

In su caliche de Cristos su vele,

 a biere, in die santa , nos han dadu.

 

Chisimaio, sa die de Pasca de Aprile de su 1936

 

 

 

Muttos

 

S'aiutant'e su re

partit in Albania

pro cumandu 'e gherra

                    S'aiutante de su re

amo a tie ebbìa!

Pro cantu duro in terra

tue sola ses pro me!

 

A sas abbas de maju

pianto in su giardinu

rosas e gravellos

                       A sa abbas de maju,

sos ojos tuos bellos

di luchen de contìnu

in sa cara che raju.

 

Unu rampu de olìa

in sa tela ricamo

tottu a filos d'oro.

                       Unu rampu de olìa

a ti rarrer cantu t'amo,

cantu t'istimo e ti adoro

permtti gioia mia!

 

Elena Imperatrice

juchet collanas de oro

e perlas de diamnte,

                         Elena Imperatrice

si m'istimas costante,

comente ti adoro,

passo sa vida velice.

 

A ite pena amara

ite vida turmentada,

lontanu dae sa c'adoro

                           A ite vida amara

in littera serrada

columba mia cara

mandaminde su coro.

 

Oroteddi,......1937

 

 

 

 

A s'ammorada (sesta lira)

 

Tue ses' incantadora

ch'infiammas sos ojos d'amore.

Tue ses s'aurora

de su custu coro ghia e isplendore.

Che a tie mancuna,

chi superas sos rajos de sa luna.

 

Dae rosa ses naschida,

in campu terrestre elevada.

Immazine elezzìda,

che anghela de chelu immaculada.

De tottu ses reìna

difesa dae s'opera divina.

 

Sa tua simpatia

incantat su coro tristu e duru.

Cale gioia est sa mia

si happ'a tie in su tempus futuru.

Ma cale pena e dolore,

isetto si mi privas de s'amore.

 

Cando a su tou aspettu,

incantera si firmat sa pupilla mia,

m'intendo in su pettus

nande  su coro: solu tue ebbìa!

Est un'amore irmesuradu,

dae sa tua bellesa ammajadu.

 

Mi narat sa zente

chi ses tue cumpanza 'e custu coro.

Lu creo maccamente

e maccamente nde reggiro e ti adoro:

Ma tue fortzis pro me

no intendes s'amore chi happo pro te.

 

O zemma de incantu,

permitti chi ti naro cantu t'amo!

Ti amo tantu e tantu!

Tantu ti amo e atteru no bramo:

bramo a tie ebbìa,

unica in terra pro sa vida mia!

 

Vinas a oe isserradu,

happo tentu in su coro cust'affettu!

Ma s'amore hat olvidadu

sas penas chi so suffrrinde in segretu.

Ah! ite delliriu, ite dolore

cand'in segretu amas de ver'amore!

 

Cantas bortas dormende,

mi nd'ischido giamende a gridos mannos

su lumen tou. A forte nende:

a ue andas, ue fues? Oh! Ite affannos!

cando mi nd'ischìdo

carinnad'a tie e solu m'ido!

 

Pro te delliriante

mi so fattu cantore in d'un'abisu.

Pro te in d'un'istante,

mi so fattu pittore a s'improvisu.

Chin poesìa e pittura

incisu appo sa tua figura.

 

Custu est su retrattu

chi appo fattu chin sa manu mia!

Ma su coro l'hat fattu

pius perfettu de sa fotografia:

sa mente hat pintadu

su portamentu tuo vadadu!

 

Non cito sas istorias

de santas, de bellesas, d'ermosuras.

Non faco sas memorias

de sas anticas deas, sas pius puras:

ses solamente tue

pro me chi triunfas in tott'ue!

 

A intendes cantu dolore,

canta pena, cantu patimentu.

Custu est su veru amore

chi appo a tie cun coro e sentimentu.

Atteru no bramo, solu imploro

chi mi rispondas: ti amo, ti adoro!

 

Cherzo solamente

a mi rispondere: ti amo costante!

E namulu a sa zente:

Gridamulu a su mundu in d'un'istante:

chi nois nos amamus

dizosos e cuntentos pro cantu duramus!

 

Oroteddi,  30/07/1938

 

 

Su mundhu de sa poesia de Cristoforo Puddu – Maju 2017

 LA POESIA DEI MARRAS DI BONO

Per i Marras di Bono (SS) la massima ereditarietà, trasmessa attraver

 

Su mundhu de sa poesia de Cristoforo Puddu – Frearzu 2017

 Pietro Mura, innovativa personalità poetica

Pietro Mura, personalità poetica singolare e innovati

 

Su mundhu de sa poesia de Cristoforo Puddu – Abrile 2017

 Aquilino Cannas: cantore di Cagliari e della sua gente

 Aquilino Cannas (Cagliari, 1914 – 2005)

Leggi tutto: Su mundhu de sa poesia de Cristoforo Puddu – Abrile 2017
 

Su mundhu de sa poesia de Cristoforo Puddu - Zennarzu 2017

  Giuliano “Biglianu” Branca

Giuliano Biglianu Branca (Sennori, 1919 – Sorso, 2002) è stato un es

Leggi tutto: Su mundhu de sa poesia de Cristoforo Puddu - Zennarzu 2017
 

Su mundhu de sa poesia de Cristoforo Puddu – Martu 2017

 Pompeo Calvia: il poeta di “Sassari Mannu” e de “Li Candaleri”.

 Il sassarese o turritanu - la cui

Leggi tutto: Su mundhu de sa poesia de Cristoforo Puddu – Martu 2017
 

Su mundhu de sa poesia de Cristoforo Puddu - Dicembre 2016

 Salvator Angelo Spano: politico e letterato di grande umanità

Salvator Angelo Spano (Villacidro, 2

Leggi tutto: Su mundhu de sa poesia de Cristoforo Puddu - Dicembre 2016
 

Pagina 13 di 26

Questo sito o gli strumenti terzi da questo utilizzati si avvalgono di cookie necessari al funzionamento ed utili alle finalita illustrate nella pagina di policy e privacy.

Chiudendo questo banner , scorrendo questa pagina,cliccando su un link o proseguendo la navigazione in altra maniera, acconsenti all`uso dei cookie. Per saperne di piu'

Approvo

Pubblicità big

Archivio

In questa sezione potrai trovare tutti i numeri del "Messaggero Sardo" dal 1969 al 2010

Archivio Nuovo Messaggero Gds Online...

Circoli

Elenco completo di tutti  i circoli sardi in Italia e nel Mondo, le Federazioni e le Associazioni di tutela.

Sport

Le principali notizie di tutti gli sport.

In Limba

Le lezioni in limba, il vocabolario e le poesie in limba.

doğal cilt bakımı doğal cilt bakımı botanik orjinal zayıflama ürünleri doğal eczane avon